Friday, March 21, 2014

Tea च्या मारी २

Tea च्या मारी २

"तुम्हाला सांगतो गॅलिलीअो अाणी माझं कधी पटलंच नाही हो." डिपी त्याच्या नव्या पण अाताशा रोजचा झालेल्या गि-हाईकाशी बोलत होता. (अाता डिपी त्याच्या चहा टपरीवरच्या मुलांना स्वत:ची नावं देतो अाणि शेवटचा काम सोडुन गेलेला पोरगा म्हणजे 'गॅलिलीअो' हे कळायला त्या गि-हाईकाला नववा घोट यावा लागला ) ".....म्हणजे अाजिबात नाही पटलं माझं त्याच्याशी कधी यायचा ? कधी जायचा स्साला धुमकेतु सारखा. मग मी ठरवलं ह्याला एक दिवस सांगुन देऊ ,' भाउ उद्या पासुन अायुष्यात एकदाच दिसणारा धुमकेतु हो अाणि जा बाबा. "
नविन पण अाता रोजचा झालेला गि-हाईकला अाता डिपीच्या बोलण्याची सवय झाली होती अाणि अाता कुठे त्याला कळतं होतं की डिपी नेमकं काय म्हणतोय.तितक्यात डिपी हात पुसत त्याच्या शेजारी बसला अाणि म्हणाला " तुम्हाला सांगतो साहेबा, त्याला उद्या कामावरुन काढणार हे ठरवलं होतं म्हणुन अादल्या दिवशी जरा नीट वागलो त्याच्याशी.अदबीने की का म्हणतात तसं. रंगपंचमीला जो शर्ट घालणार असतो त्याला रंगपंचमीच्या अादल्या दिवशी कसं प्रेमाने पाहतो? हां अगदी तस्संच ! "
मी जेव्हा पहिल्यांदा डिपीला भेटलो तेव्हा मी पावसात अाडोसा म्हणुन डिपीच्या टपरीला उभा होतो. मी जेव्हा तिथे अास-याला गेलो तेव्हा तिथे कुणीच नव्हतं. मग तितक्यात डिपी अाला कुठुन तरी अाणि मला न विचारता माझ्या पुढ्यात चहा ठेवला. अाणि लागलीच तणतणत बोलु लागला. असं जसं काही जाण्याच्या अाधी अामचा विषया अर्धवट राहिला होता. " असेल ना , असेल तुम्ही मोठे राजकारणी किंवा अजुन कोण तुर्रमखान भले दिवसाला ५०० कट चा धंदा होईल पण अापला ऊसुल अाहे 'असेल राजकारणी तर नो उधारी' काय बरोबर की नाय?" ("अाता मला कसं माहीत?"अशा नजरेने मी त्याच्याकडे बघितलं) स्टोव्ह भगभग करावा तसा डिपी बोलतच होता , " नाहीतर काय? कमी रेट ने विज देणार होते. ह्याची कमी रेटची विज कुठे? फाईलीत. रस्ते, पाण्याचे टॅंकर कुठे? फाईलीत. बरं तुम्हाला म्हणुन सांगतो , हाच पिचका-या (पिचका-या म्हणजे पान-मावा खाणारा हे कळायला मला दुसरा कट अाणि पावसातली पहिली विज यावी लागली) च्यायला ! ह्या पावसानं येडं केलंय अाज एक. तर मी सांगत होतो की हाच पिचका-या, त्याच्या वाढदिवसाला स्वत:चे सतराशे बेंशी फुटी फ्लेक्स माझ्या टपरी समोर लावतो . दिवसभर काय पहायच ह्या तिरळ्याला ? सांगा ना तुम्ही ! ( मी फक्त हसलो. पिचका-या अाणि तिरळ्या मला अाता तो नगरसेवक अंधुक अंधुक दिसायला लागला होता. गुन्हेगाराचं स्केच काढता तसं हळु हळु माझ्या मेंदुतला डायरेक्टर कामाला लागला होता) डिपी अजुन सुरुच होता " तर मी सरळ बोल्लो कि साहेब पैसे अाधी मिळत असेल तर काम होईल परिस्थिती टाईट अाहे. तर त्याच्या एका बगलबच्च्याने माझी कॉलर पकडली ना टाईट ! (बगलबच्चा म्हणजे त्या नगरसेवकाच्या नेहमी बगलेत असणारा एक कार्यकर्ता. हो हा शब्द सुद्धा मराठीला डिपी नेच बहाल केला असावा . मी अाणि माझी चहाने भाजलेला जिभेचा शेंडा साक्षीदार अाहोत त्या क्षणाचे ) मग डिपी म्हणाला " मी फक्त त्याच्या साहेबा कडे पाहुन म्हणालो 'कस्सं काय मत द्यायचं तुम्हीच सांगा !"
अाता पाऊस अोसरायला अाला होता.सॉक्रेटीस दिवसभराचा हिशोब डिपीला देत होता.डिपी त्याच्या वहीत ती मांडुन घेत होता. मी त्याला विचारलं "किती झाले ?" डिपी मग माझ्याजवळ येउन म्हणाला " अडचणीत सापडुन अास-याला अालेल्या फस्ट टाइमर्सला फ्रि असतो चहा. कंपनीची पॉलीसीच अाहे तशी "
मी "कंपनी ?"
डिपीने फक्त डोळा मारला अाणि माझ्या जवळ येत म्हणाला , " माझं तर मत असं अाहे बरका ,जनतेने सरकार भंग करत बसण्यापेक्षा अाता ह्या सरकारने ही जनता भंग करुन नवीन जनता निवडायला पाहिजे एकदाची . ते सुखी अाणि अापल्या डोक्याचा त्रास मिटेल.कायमचा. अाणि ज्या दिवशी ख-या अर्थाने हे राजकारणी देश 'चालवतील' तेव्हा अापली 'पळापळ' थांबेल. काय ?"
"चल सॉक्रेटिस , हॉली ग्रेल घे अाणि घे निर्माल्य अावरुन."(हॉली ग्रेल म्हणजे शेवटचा जाण्याअाधीचा त्यांचा चहा अाणि निर्माल्य म्हणजे टपरीचा पसारा हे जेव्हा मला डिपी कडुन कळालं तेव्हाच मला कळालं होतं की हा अाता माझा नेहमीचा अड्डा होणार ) - प्राजक्त 

( http://epaper.saamana.com/Detailsprint.aspx?id=47633&boxid=232328781 ) 

Thursday, March 13, 2014

अवकाळी पावसाची भाषांतरे

कपाळी अत्तराचा घाम,
पाठकुळी वजन फुलपाखरापेक्षा हलकं होतं
कारण होतं पाठीवर
टम्म फुगलेलं धान्याचं पोतं

मग कडाडली विज 
अशी 
जशी

कोयता अन् पहारींनी पाडावं भगदाड त्याच पोत्याला
अाता भविष्याचं भगदाड वाचवण्यासाठी
पोत्याचं छिद्र न छिद्र लपवतोय तो
.
.
उरेल त्याची पै
छिद्रातुन घरंगळतंय त्याचं पाणी

- प्राजक्त १३ । ०२ । २०१४

(छिद्र लपवतांना अाठवतोय
अाभाळाला दगड मारत अोरडणारा
वेशीवरचा वेडा पीर
अोरडतोय
"ये रे पावसा
तुला द्येतो पैसा
ये ना ये " )

Friday, March 7, 2014

Tea च्या मारी - 1


"अापला चहा दुनियेचा भारी असतो.दुनियेचा भारी. अनुभवामुळे रापुन काळी-चॉकलेटी झालेली पावडर , राकट अालं-इलायची....बापासारखी !  हां पण भल्यासाठीच अाणि जीवाभावाचे गोड 'साखर'क्षण इतकं टाकलं की अापला चहा तयार होतो. नाही पाणी-दुध पण असतं की पण ते अापल्यासारखं दुध काय पाण्यासारखं पातळ अाणि पाणी पण दुधासारखं गढुळ "डिपी दिवसातुन पंचवीस वेळेस हे एखाद्या नवीन माणसाला सांगायचा.

डिपी - अगदी मौक्याच्या ठिकाणी डिपीची चहाची टपरी होती.टपरीला नाव नव्हतं पण डिपी ह्या त्याच्या नावावरुन सगळे त्याला अोळखायचे. डिपी म्हणजे दिलीप पावसकर ? कि दानिश परवेझ ? कि डेरेक पॅट्रिक ? कि दलविंदर पुरी? कि ???? अाणखी बरंच काही ??? हे कोणालाच माहिती नव्हतं. पण बोलयाचा असा कि जशी चहाला उकळी.

"अाज चहा नको का? " अोरडुन विचारायचा . मग पलिकडुन कोणीतरी म्हणायचं "नको नको तोंड अालंय, डिपी" मग डिपी हसुन बडबडायचा ,"'तोंड' आलं की रावणाचं नवल वाटायला लागतं,राव"

"तुला गंमत सांगतो , साहेबा " डिपी एका रोज मुलाखती देउन थकलेल्या अाणि नविनच डिग्री 'प्रसुत' झालेल्याला तरुणाला सांगत होता. "गंमत सांगतो कि माझ्याकडे रोज हातावर काम घेणा-या वेठबिगारापासुन तर हाताच्या इशा-यावर कोटीच्या उलाढाली करणा-या पर्यंत सगळे येतात चुस्कीसाठी. देवाला मानणारे अाणि मान न (दे)णारे दोघं येतात. " अाणि हे सगळं डिपी अाजुबाजुच्यांना चहा देत अाणि साफसफाई करत अाणि सोबतच्या मदत करणा-या मुलाला अॉर्डर देत देत बोलत होता. डिपीच्या टपरीवर मदत करणा-या पोरांची गंमत होती. अगदी गरजु मुलांना तो कामावर घ्यायचा ज्यांना सहसा कोणी घरादाराचा शेंडाबुडखा नसायचा अाणि तो पोरांना कामावर ठेवतांना सांगायचा कि "हं तर, डिपी कंपनीपॉलिसी नुसार(कंपनी ? पॉलिसी ??)  ,कंपनी तुला एक नाव देईल तेच तुझं नाव असेल" अाता ही वितभर टपरी म्हणजे हयाची कंपनी. अाणि डिपी त्याच नाव द्यायचं कारण म्हणे त्याला नावं लक्षात नाही राहायची.

"सॉक्रेटीस , सुर्या वाल्याकडे ४ कट मार ! " अाता सॉक्रेटिस म्हणजे ह्याचा चहा वाटणारा पोरगा (तो सारखे प्रश्न विचारायचा म्हणुन असं नाव बहाल केलं होत डिपी ने ) सुर्यावाला म्हणजे नाक्यावर सुर्या एंटरप्राईजेस नावाचं दुकान , ४ कट मार म्हणजे ४ कटींग नेउन दे. हा असा सगळा डिपीचा चहोत्सव, पहाटे रस्तावर एक कप अोतुन अाणि रात्री शेवटचा चहा सगळं अावरुन सॉक्रेटीस सोबत स्वत: घेतला की संपायचा. पहाटेचं धुकं त्याच्या चहाच्या उकळीतुन उगम पावतंय असं वाटायंच अाणि रात्री स्टोव्हच्या फरफर सोबत अाजुबाजुचा गजबजाटडिपीने शांत केल्यासारखं वाटायचं. "डिपीशेठ, थंडीत चहा जास्त गोड लागतो का हो ?" सॉक्रेटीस ने हात शेकत प्रश्न केला अाणि डिपी शुन्यात बघितल्यागत शेकोटीकडे टक लाऊन बघत बसला.

अाणि अचानक शेकोटीतुन अागीचा अजस्त्र अाकार घेत एक जमाव उभा राहिला अाणि त्याच्या बापाला विचारु लागला " नाव बोल बे पटकन नाव बोल " बाप पुटपुटला अाणि जमावाने बापाला ऊस कापावा तसा कापला . मग जमाव पळुन गेला.मग त्याच शेकोटीच्या धुरातुन दुसरा जमावाचा अाकार तयार झाला अाणि त्याच्या बहिणीला नाव विचारु लागला अाणि ती काही म्हणायच्या अात तीला नासवलं सुद्धा.हे सगळं वितभर उंचीचा डिपी, बोटावर मोजण्या इतक्या वयात कोप-यात गुढघे मुडपून बघत होता. अाजच्या डिपीने त्या लहान्या डिपीकडे पाणी डोळ्याने पाहिलं. दोन वेगवेगळे जमाव येउन अापला घराला वेगवेगळं करुन गेल्याची सल त्याच्या तांबरलेल्या डोळ्यात स्पष्ट होती. जमावातला एक जण जाता जाता म्हणाला थंडीतला हवा जास्त गोड लागते हो ना ? त्यातल्या एकाने जाता जाता अंगणातल्या पिंपावर हातातल्या काठीने उगाच जोरात अावाज केला अाणि.....

शेकोटीमध्ये अांधळ्या स्वप्नाने झेप घेणारा किडा ताडकन उडाला अाणि डिपीची तंद्री भंगली .

मग उठता उठता डिपी म्हणाला , "दंगल जर जिवघेणी असेल तर दंगली नंतर जे जगतो ते काय असतं ?"

सॉक्रटीस "काय? "

डिपी " काही नाही छापा पण नाही काटा पण नाही .नाव विचारलं तर सॉक्रेटीस सांगायचं सॉक्रेटीस . !"




- प्राजक्त

अवघ्या महाराष्ट्राची ‘संगीत देवबाभळी’ - (सामना)

  मराठी रंगभूमीने नेहमीच मेहनत आणि प्रतिभेची कदर केलेली आहे. कलावंत नेहमीच बैरागी पंथातला असतो. कारण आपल्या कलेच्या पलीकडे त्याला काहीच महत...