लपाछपी

जर्मनीला चक्कर झाला की मी नेहमी 'त्या' जागेला भेट देतो ज्या जागेमुळे जर्मनीला मला नेहमी यावंस वाटतं. अाताशा त्या ठिकाणी फक्त बर्फ अाहे अाणि 'तो' बाकडा बर्फात अऱ्धवट झाकला गेलाय. पण तो दिवस लख्ख होता.अाभाळालाही तांबड्या रंगाचा हेवा वाटेल इतक्या गडद गुलमोहराच्या झाडाखालची गर्दी पांगली. गर्दी अाता पलिकडे जेवणावळींच्या टेबलाकडे जमा होत होती. अाणि हिरव्याकंच हिरवळीवरची गर्दी कमी झाली तेव्हा एका लाकडी बाकड्यावर तळ्याजवळ एक शुभ्र केसांचा एक वृद्ध माणुस ढग तरंगावा तसा अलगद बसला होता.
मी तळ्याच्या कडेने जाता जाता त्याने मला अावाज देऊन जवळ बोलावलं. मग बाकड्यावर थाप मारत म्हणाला 'बैस,बैस कुठे जायची घाई अाहे का ? ' मी हो-नाही म्हणायचा अात तो परत म्हणाला 'तरी बैस तू'
मग तळ्यातल्या बदकांकडे बोट दाखवुन म्हणाला ' अापले विचार असे पाहिजे, म्हणजे वरती अगदी संथपणे पुढे-पुढे जात राहायचं पण खाली पाण्यामधे विचारांचे 'पॅडलिंग' अविरत चालु.कळ्ळं का ? ' मी नाही म्हणुन कुठे जाणार होतो. तीसेक सेकंदाची विचित्र शांतता गेल्यावर मी निघायच्या तयारीचे हावभाव केले. तो म्हणाला ' बैस अजुन थोडावेळ, माझ्या ९९व्या वाढदिवसाचं गिफ्ट समजुन दे पण बैस'. मग कळालं कि थोड्यावेळापुर्वी जी गर्दी दिसली ती त्याच्या वाढदिवसाची पार्टीची होती. कुठेशा दुस-या देशात राहणारी त्याची मुलं-नातवंड येतात अाणि ह्याचा वाढदिवस साजरा करतात. सगळ्यांच्या सुट्ट्यांच निमित्त झालेला तो काही म्हणत नाही. अाला दिवस वारा वाहुन जावा तसा निघुन जातो.तसंहीपरदेशात भारतासारखी एकत्र कुटूंब पद्धती नाही. शाळा-कॉलेजात गेले की मुलं वेगळ्या घरात राहायला निघुन जातात. म्युनिक मध्ये १९७२ मध्ये झालेल्या अॉलंपिक दरम्यानच्या अातंकी हल्ल्यामध्ये अनेक लोकांमध्ये जर्मनीचा एक पोलीस मारला गेला. जो मारला गेला तो ह्या वृद्धाचा जवळचा मित्र अाणि त्याच्या बायकोचा भाऊ होता. ह्याच धक्क्यात त्याची बायको हे जग सोडुन गेली. तेव्हा पासुन हा एकटाच राहतो. अापल्या गरजा अाणि सोयी बघत अाजुबाजूचे लोक-नातेवाईक एकेक करत निघुन गेले. तो त्याच्या बायकोच्या अाठवणी सांगायचा. " ....मी कधी वैतागुन घरी अालो तर ती म्हणायची कि कशाला वैतागतो तू ? तुझ्या कपाळाच्या अाठीला तळहाताच्या रेषा बनवते, अाधी सांग तरी काय झालं " तो सांगायचा " मी ह्या तळ्याजवळ येऊन का बसतो माहिती अाहे ? माझ्या बायकोला इथे एक तळं अाहे 'दर बोदेनसी' नावाचं ते खूप अावडायचं. अतिअानंदाच्या डोंगरावर असली तरी किंवा नैराश्याच्या दरीत असली तरी एखादी संध्याकाळ तिला त्या तळ्याकाठी घालवलेली अावडायची. जेव्हा बायको तिच्या भावाच्या अाठवणीने व्याकुळ होऊन पडुन रहायची. मग डाव्या कुशीवर वळुन तशीच झोपी जायची तेव्हा तिच्या उजव्या नाकाजवळ वाहिलेल्या अश्रुंच छोटंस तळं साचायचं. आह ! दॅट वॉज माय दर बोदेनसी " अजुनही तो क्षण अाठवला कि लहानपणी पावसाळ्यात सापडलेला रांगणारा पैसा हातावर घेतल्यावर जसा काटा यायचा तसा काटा येतो. त्याने सांगितलं होतं " माझी लहान मुलं अाणि अाम्ही तिकडे तळ्याच्या काठावर झाडाच्या अाडोशाला लपाछपी खेळायचो. बायको म्हणायची निट शंभर मोजा मग या. मी दहा-वीस न म्हणता फक्त शंभर अोरडायचो अाणि पळायचो तर बायको-मुलं मला चिडका-चिडका म्हणत मारायला धावायची अाणि अामचा लपाछपीचा डाव पकडा-पकडीमध्ये कधी बदलायचा कळायचं नाही. मग ती मला नीट मोजुन दाखवायची हे बघा असं असतं म्हणायचं - 'दहा,वीस....., नव्वद, शंभर. येऊ क्का ???' असं निट मोजुन विचारायचं असतं कि येऊ का ? "
त्यादिवशी जेव्हा त्याचा वाढदिवस होता अाणि त्याने मला शेजारी बसवलं होतं , त्या दिवशी त्याने शेवटंच वाक्य जे मला सांगितलं त्या गोष्टीमुळे तयार झालेला पोटातला खड्डा अाजतागायत भरला नाहीए.
तो म्हणाला होता " अाता एकट्याने देवासोबत लपाछपी खेळतोय.राज्य माझ्यावरच अाहे. " मग वरती पहात तो म्हणाला " पंच्याण्णव ,शहाण्णव, सत्तयाण्णव ,अठ्ठ्याण्णव ,नव्व्याण्णव, शंभर...... येऊ क्का ??? "
कदाचित परत रडीचा डाव खेळुन त्याला देवाला फसवुन वर जायचं असेल किंवा कुणीतरी चिडका-चिडका म्हणत त्याला मारायला येईल असं त्याला वाटतं असेल. - प्राजक्त
(दै सामना १४ जुन २०१४ )
( http://epaper.saamana.com/Details.aspx?id=50259&boxid=14020 )