सणवार

पुर्वी कसं होतं जानेवारीच्या दुस-या तिस-या दिवशी कॅलेंडर घरी यायचं . मग नंतरचा अर्धापाऊण तास लाल तारखा शोधण्यात जायचा. त्यात रविवारला जोडुन आलेल्या लाल तारखा किती ह्याची मोजदाद वेगळी .लाल तारखांसोबत सणावारांची मनातल्या मनात उजळणी व्हायची. जानेवारीत प्रजासत्ताकाच्या वक्तृत्व स्पर्धेत यंदा कोणत्या महापुरुषावर बोलायचं ? मग कोणालाच माहीत नाही असे महापुरुषांचा शोध सुरु व्हायचा. फेब्रुवारी मध्ये हसु यायचं कि लोक परत कार्य विसरुन ह्या प्रश्नात पडतील कि महाराजांचा जन्म तारखेनुसार कि तिथीनुसार ? मार्चमध्ये होळीला कोणाच्या नावे बोंबामारायच्या? रंगपंचमीला कोणता रंग शोंधायचा जो दहा दा अंग घासुन जाणार नाही आणि गेला तरी कानात दडुन राहील. एप्रिलचं पान आलं कि पाडव्यात पलिकडे गोदाक्काचा अंगणातला अांबा मनात तरळून जायचा.... आंबेतोरणासाठी. मग अाज जसे मेच्या पहिल्याच दिवशी टिव्हीवर मराठी भाषामागे का ह्याविषयी ‘टॉक शो’ लागतात तसे त्यावेळी शाळेत याच विषयी वादविवाद स्पर्धा व्हायच्या. स्वातंत्र्य अाणि प्रजासत्ताक दिनी वक्तृत्व स्पर्धा अाणि महाराष्ट्र दिनी ‘वादविवाद’ स्पर्धा ही परंपरा सगळ्याच शाळांनी जोपासली होती. ७ जुन हि तारीख कधीच लाल नसायची पण नेहमी लाल दिसायची ती भूगोलातल्या धड्यातमधल्या एका अोळीमुळे ‘भारतात मान्सुनची सुरवात ७ जुन तारखेला होते’. कॅलेंडरवरजुलैचं पान अालं कि शाळेतले मित्र जुम्म्या, ममद्या कडे रमजानाची ईदी ठरलेली. अाणि अाषाढवारीला वाटेत अामचं घर येतं म्हणुन अाजोबांचा एकदिवस मुक्काम पडायचा.अाजोबा झोपतांना अांथरुणाची वळकटी पसरवुन झोपायचे तेव्हा डोक्याजवळ विठ्ठलाची काळीभोर मुर्ती ठेवायची. लहानचे मोठे झालो , नंतर पंढरपुरी कितेक चक्रा झाल्या पण पांडुरंग नावाचा उल्लेख जरी झाला तरी अजुनही डोळ्यासमोर अाकृती येते ती ‘तीच'

अॉगस्ट अाला कि नेहमी कला मास्तरांनी एकदा सांगितलेल्या रोमन कथेतला अॉगस्टस राजाचा पुसट उल्लेख अाठवतो. रक्षाबंधनच्या लालखुणेत राखीच्या सोनेरी कागदाखालचा लाल स्पंज दिसायचा.सप्टेंबरात , पोळ्याला यंदा तरी अाईला मातीचे मोठ्ठाले बैल घ्यायला मनवु असा चंग बांधायचो. गणपतीचे दहा दिवस त्यात जेष्ठा-कनिष्ठासोबत संपुर्ण घराण्याचा गोतावळा यायचा ती जणू दुसरी दिवाळीच.

अॉक्टोबर-नोव्हेंबर महीन्याचं पान आलं कि दिवाळीत यंदा कोणता किल्ला ? नेहमीपैकी एखादा कि नवीन आपल्याच सुपीक डोक्यातुन घडवावा एखादा किल्ला ? डिसेंबरात पलिकडच्या दत्त देवळातली पहाटेची लगबग दिसायची अाणि नाताळाच्या लाल टोप्या दिसायच्या त्या लाल खुणेत. अाणि ह्या सगळ्याची यादी अाम्ही वहिच्या शेवटच्या पुठ्ठ्यावर शेवटच्या बाकावर बसुन करायचो. 

पुर्वी सणांसाठी सुट्ट्या यायच्या . अाताशा सुट्टी येते फक्त. 

- प्राजक्त