"सरळ जाऊन चर्चच्या मागे डावीकडे गेलं की घर लागेल त्यांचं..." मग मी चर्चच्या संध्याकाळच्या घंटानादाला डावीकडुन वळसा घेतला. दाट झाडीतुन पसरलेल्या उन्हाने वाटेवर गालीचा बनवला होता. एक टुमदार छोट्याशा बंगल्याजवळ थांबलो. गेटवर बंगला अाणि बंगल्याच्या मालकाची अोळख लिहली होती. 'स्वरगंगा'सी.दत्ता संगीत दिग्दर्शक.
काही दिवसांपुर्वी धारवाडला गेलो तेव्हा त्यांच्या बहिणीशी परिचय झाला. मी त्यांच्या भावाच्या गावकरी म्हटल्यावर त्यांनी लागलीच अोळखपाळख काढुन मला अमुकतमूक ठिकाणी त्यांना हे फोटो , ही डायरी अाणि हा डब्बा देशील का विचारलं. त्या तरतरित नाकाच्या, रुपया इतक्या लाल कुंकवाच्या पण चिंतीत कपाळाच्या अाजींना नाही म्हणवलं नाही.अाणि इंटरनेट ने फोटो 'शेअर' करा की असंही एकंदरीत त्यांच वय पाहुन सांगितलं नाही. दार बराच वेळ झाला उघडलं नव्हतं म्हणुन हातातली डायरी चाळत बसलो.
हां, तर सी.दत्तांचं दार उघडलं काटक दिसणा-या काकुंनी "अात्ता फोन केलेले तुम्हीच का ? , विजुने पाठवलं ? " मी दोन्ही प्रश्नांचं मिळुन एक उत्तर 'हो मीच' देउन अात शिरलो. " बसा , हे येतीलच इतक्यात' सांगुन काकु स्वैपाकघरात गेल्या .
खरंतर सी दत्ता हे नाव मी कधीच ऎकलं नव्हतं.घरी माहीत असेल असं समजुन मोठ्या अभिमानाने सांगितलं की अाज सी दत्तांकडे चाल्लोय तर 'हम्म' इतकंच उत्साह ऎकु अाला. म्हणजे ह्या नावाने कोणी अाहे हे घरीपण माहीत नव्हतं.
पण घर अत्यंत सुबकपणे सजवलं होतं. गोदाघाटाचं अप्रतिम पेंटींग, जुना ग्रामोफोन , त्याच्या जवळच अन्टिक शेल्फवर ठेवलेल्या ग्रामोफोनच्या खुप सा-या रेकॉर्डस् , काचेच्या शोकेस मधे ठेवलेल्या सिडीस् अाणि केशरी,पिवळसर रंगांच कॉंबीनेशन असलेली बैठक.
कोकम सरबत घेऊन येता येता काकुंनी अावाज दिला " दत्ताssss ! , तो मुलगा अालाय रे ! " मी हसलो . काकुंनी कुठे राहतो वैगेरे विचारलं. मग सी दत्ता अाले . अत्यंत संथगतीने हातात काठी, शुभ्रकेस , शुभ्र सदरा , पाणीदार डोळे अाणि स्मितहास्य. "जोतिबा , काही पाणी-थंड ? " त्यांनी त्यांच्या पत्नींना विचारलं. (कदाचित त्यांच्या पत्नीचं नाव ज्योती होतं) मी माझी कुरिअरसेवा केली. मग त्यांनी इकडची तिकडची विचारपुस केली. अाणि बोलु लागले.
"हि बघ ही ' संगीत कृष्णकाठ' ची सिडी . ठेव तुझ्याकडे. ऎक अाणि कळवं कशी वाटली. मास्टर दिनानाथांचं पत्र अालं होतं खुप अावडली होती सगळी गाणी त्यांना. तुला कुमार प्रभु माहिती अाहे ? " मी अर्थातच हो म्हणालो प्रभुंना कोण नव्हत अोळखत. मग त्यांनी मला प्रभुंची स्वाक्षरी असलेली सिडी दाखवली . " पंडीत चौरासियांबरोबर कामाचा योग येता येता राहिला. कार्यक्रमच रद्द झाला पण त्या निमित्ताने भेट झाली . माझं काम खुप अावडलं होतं त्यांना. तुझे कुणी अोळखीचे असतील तर कळव छान चाली लाऊ अापण . तू स्वत: पण कविता लिहतोस म्हणाला ना . अाण घेऊन ये एकदा करु या काहीतरी . फक्त रेकॉर्डींगच बघावं लागेल. " ते बोलत होते अाणि मी त्यांनी दिलेली सिडी कॅसेट बघत होतो. "जोतिबा !!! , अगं......" त्यांच वाक्य पुर्ण व्हायच्या अात अातुन अगदी समंजस अावाज अाला " हो हो लावते इंद्रधनुची गाणी लावते "
"हा बरोबर ! अाणि ते....." परत त्यांचं वाक्य पुर्ण व्हायच्या अातुन सवयीचा प्रेमळ अावाज अाला "हो दत्ता, तिसरं गाणं अाधी लावते " मग गाणं सुरु झालं. " ऎक हा तु मी अालोच " असं म्हणुन सी दत्ता अात गेले. मी गाणं ऎकत एकंदर अाजुबाजुचा अंदाज घेत होतो की काही अोळखीची गाणी दिसताय का जी दत्तांनी केलीय जेणे करुन मलाही 'मला तुमचं अमुक गाणं खुप अावडतं' असं म्हणता येईल.
तितक्यात काकु बाहेर अाल्या. काकुंनी पंखा लावत माझ्या शेजारी काही महत्वाचं सांगायच्या पवित्र्यात बसल्या अाणि बोलु लागल्या. " माफ करा पण दार उघडायला उशीर झाला. तुम्ही दिसला पण फक्त हातात डायरी दिसली म्हणुन मला वाटलं कुणी काम घेऊन अालंय. कसंय अाता दत्ताचं वय झालं अाणि लोक सर्रास चर्चा म्हणुन येता अाणि काम करवुन निघुन जातात. उमेदीचा काळातही दत्ताने फक्त संगीताच्या वेडापायी कामं केली. दैवी देणगीला कचकडी रुपड्यात विकणं त्याला मान्य नव्हतं. पण ह्या समाधानाने मन भरतं , लोकांकडुन कौतुक होतं पण कौतुकाने पोट भरत नाही. नंतर मग दत्ता हताश व्हायचा. अाणि कलाकाराचं हताश होणं सगळ्यात वाईट. अाणि कलाकाराचा अाशावाद त्याहुन जास्त. ' 'एक दिवस असा येईल.......'ह्या अाशावादावर कलाकार त्याचं संपुर्ण अायुष्य काढु शकतो. अाताशा वयाने त्याला हा त्रास सहन होत नाही. मागेदत्ता अॅडमिट होता तेव्हा 'हार्ट रेट मॉनिटर' वर दिसणा-या ठोक्यांवर त्याने पडल्या पडल्या ताल धरुन एक धुन बनवली. हे तेच 'इंद्रधनु'मधलं तिसरं गाणं "ती अन ही दो राधांमध्ये अंतर
तिला मिळाला कृष्ण ,बिचा-या हि
बाहेर पडतांना एक विचार सगळ्या घटना अाधीपासुन डोक्यात घोळत होत्या. एक विचार अाला ' प्रत्येक कलाकार सच्चा हवा अाणि त्याला एक व्यवहारी जोडीदार असायलाच हवा.अगदी सुरवातीपासुनच.
- प्राजक्त देशमुख
( दै सामना ०३/०४/२०१४ http://www.saamana.com/2014/May/03/Link/FULORA13.HTM
http://epaper.saamana.com/Details.aspx?id=48926&boxid=2375458 )
काही दिवसांपुर्वी धारवाडला गेलो तेव्हा त्यांच्या बहिणीशी परिचय झाला. मी त्यांच्या भावाच्या गावकरी म्हटल्यावर त्यांनी लागलीच अोळखपाळख काढुन मला अमुकतमूक ठिकाणी त्यांना हे फोटो , ही डायरी अाणि हा डब्बा देशील का विचारलं. त्या तरतरित नाकाच्या, रुपया इतक्या लाल कुंकवाच्या पण चिंतीत कपाळाच्या अाजींना नाही म्हणवलं नाही.अाणि इंटरनेट ने फोटो 'शेअर' करा की असंही एकंदरीत त्यांच वय पाहुन सांगितलं नाही. दार बराच वेळ झाला उघडलं नव्हतं म्हणुन हातातली डायरी चाळत बसलो.
हां, तर सी.दत्तांचं दार उघडलं काटक दिसणा-या काकुंनी "अात्ता फोन केलेले तुम्हीच का ? , विजुने पाठवलं ? " मी दोन्ही प्रश्नांचं मिळुन एक उत्तर 'हो मीच' देउन अात शिरलो. " बसा , हे येतीलच इतक्यात' सांगुन काकु स्वैपाकघरात गेल्या .
खरंतर सी दत्ता हे नाव मी कधीच ऎकलं नव्हतं.घरी माहीत असेल असं समजुन मोठ्या अभिमानाने सांगितलं की अाज सी दत्तांकडे चाल्लोय तर 'हम्म' इतकंच उत्साह ऎकु अाला. म्हणजे ह्या नावाने कोणी अाहे हे घरीपण माहीत नव्हतं.
पण घर अत्यंत सुबकपणे सजवलं होतं. गोदाघाटाचं अप्रतिम पेंटींग, जुना ग्रामोफोन , त्याच्या जवळच अन्टिक शेल्फवर ठेवलेल्या ग्रामोफोनच्या खुप सा-या रेकॉर्डस् , काचेच्या शोकेस मधे ठेवलेल्या सिडीस् अाणि केशरी,पिवळसर रंगांच कॉंबीनेशन असलेली बैठक.
कोकम सरबत घेऊन येता येता काकुंनी अावाज दिला " दत्ताssss ! , तो मुलगा अालाय रे ! " मी हसलो . काकुंनी कुठे राहतो वैगेरे विचारलं. मग सी दत्ता अाले . अत्यंत संथगतीने हातात काठी, शुभ्रकेस , शुभ्र सदरा , पाणीदार डोळे अाणि स्मितहास्य. "जोतिबा , काही पाणी-थंड ? " त्यांनी त्यांच्या पत्नींना विचारलं. (कदाचित त्यांच्या पत्नीचं नाव ज्योती होतं) मी माझी कुरिअरसेवा केली. मग त्यांनी इकडची तिकडची विचारपुस केली. अाणि बोलु लागले.
"हि बघ ही ' संगीत कृष्णकाठ' ची सिडी . ठेव तुझ्याकडे. ऎक अाणि कळवं कशी वाटली. मास्टर दिनानाथांचं पत्र अालं होतं खुप अावडली होती सगळी गाणी त्यांना. तुला कुमार प्रभु माहिती अाहे ? " मी अर्थातच हो म्हणालो प्रभुंना कोण नव्हत अोळखत. मग त्यांनी मला प्रभुंची स्वाक्षरी असलेली सिडी दाखवली . " पंडीत चौरासियांबरोबर कामाचा योग येता येता राहिला. कार्यक्रमच रद्द झाला पण त्या निमित्ताने भेट झाली . माझं काम खुप अावडलं होतं त्यांना. तुझे कुणी अोळखीचे असतील तर कळव छान चाली लाऊ अापण . तू स्वत: पण कविता लिहतोस म्हणाला ना . अाण घेऊन ये एकदा करु या काहीतरी . फक्त रेकॉर्डींगच बघावं लागेल. " ते बोलत होते अाणि मी त्यांनी दिलेली सिडी कॅसेट बघत होतो. "जोतिबा !!! , अगं......" त्यांच वाक्य पुर्ण व्हायच्या अात अातुन अगदी समंजस अावाज अाला " हो हो लावते इंद्रधनुची गाणी लावते "
"हा बरोबर ! अाणि ते....." परत त्यांचं वाक्य पुर्ण व्हायच्या अातुन सवयीचा प्रेमळ अावाज अाला "हो दत्ता, तिसरं गाणं अाधी लावते " मग गाणं सुरु झालं. " ऎक हा तु मी अालोच " असं म्हणुन सी दत्ता अात गेले. मी गाणं ऎकत एकंदर अाजुबाजुचा अंदाज घेत होतो की काही अोळखीची गाणी दिसताय का जी दत्तांनी केलीय जेणे करुन मलाही 'मला तुमचं अमुक गाणं खुप अावडतं' असं म्हणता येईल.
तितक्यात काकु बाहेर अाल्या. काकुंनी पंखा लावत माझ्या शेजारी काही महत्वाचं सांगायच्या पवित्र्यात बसल्या अाणि बोलु लागल्या. " माफ करा पण दार उघडायला उशीर झाला. तुम्ही दिसला पण फक्त हातात डायरी दिसली म्हणुन मला वाटलं कुणी काम घेऊन अालंय. कसंय अाता दत्ताचं वय झालं अाणि लोक सर्रास चर्चा म्हणुन येता अाणि काम करवुन निघुन जातात. उमेदीचा काळातही दत्ताने फक्त संगीताच्या वेडापायी कामं केली. दैवी देणगीला कचकडी रुपड्यात विकणं त्याला मान्य नव्हतं. पण ह्या समाधानाने मन भरतं , लोकांकडुन कौतुक होतं पण कौतुकाने पोट भरत नाही. नंतर मग दत्ता हताश व्हायचा. अाणि कलाकाराचं हताश होणं सगळ्यात वाईट. अाणि कलाकाराचा अाशावाद त्याहुन जास्त. ' 'एक दिवस असा येईल.......'ह्या अाशावादावर कलाकार त्याचं संपुर्ण अायुष्य काढु शकतो. अाताशा वयाने त्याला हा त्रास सहन होत नाही. मागेदत्ता अॅडमिट होता तेव्हा 'हार्ट रेट मॉनिटर' वर दिसणा-या ठोक्यांवर त्याने पडल्या पडल्या ताल धरुन एक धुन बनवली. हे तेच 'इंद्रधनु'मधलं तिसरं गाणं "ती अन ही दो राधांमध्ये अंतर
तिला मिळाला कृष्ण ,बिचा-या हि
बाहेर पडतांना एक विचार सगळ्या घटना अाधीपासुन डोक्यात घोळत होत्या. एक विचार अाला ' प्रत्येक कलाकार सच्चा हवा अाणि त्याला एक व्यवहारी जोडीदार असायलाच हवा.अगदी सुरवातीपासुनच.
- प्राजक्त देशमुख
( दै सामना ०३/०४/२०१४ http://www.saamana.com/2014/May/03/Link/FULORA13.HTM
http://epaper.saamana.com/Details.aspx?id=48926&boxid=2375458 )
No comments:
Post a Comment